Program kursu taternictwa jaskiniowego

I. Część praktyczna
Techniki taternictwa jaskiniowego
1. Węzły - umiejętność poprawnego zawiązania, zastosowanie, zalety i wady.
- Węzły zaczepienia: kluczka, ósemka, ósemka z dwoma uchami, pośredni tatrzański, skrajny tatrzański, motylek, wyblinka.
- Węzły łączenia: podwójny zderzakowy, ósemka równoległa, potrójna ósemka, taśmowy, kluczka na rozrywanie.
- Węzły zaciskowe: prusik, prusik francuski, także taśmowy, bloker, warkocz.
- Inne: półwyblinka, flagowy.
2. Techniki jaskiniowe
- Poręczowanie odcinków poziomych i pionowych - punkt główny i zabezpieczający, poręczowanie w V, pośrednie punkty mocowania, odciągi, łączenie lin w zjeździe, łączenie lin na przepince, poręczowanie trawersów i tyrolek, wybór różnych punktów mocowania (punkty naturalne, punkty sztuczne, wybór odpowiednich plakietek).
- Zjazd na rolce z autoasekuracją z shunta, blokowanie rolki, odblokowywyanie shunta. Sposoby wpięcia liny w rolkę w S, C, SC i SO. Zakładanie dodatkowego hamulca z karabinka niezależnego i z karabinka od rolki.
- Zjazd w rolce stop.
- Pokonywanie w zjeździe przepinek o różnym stopniu trudności, węzła i odciągu.
- Zjazd ze ściągnięciem liny za sobą.
- Podchodzenie na przyrządach zaciskowych metodą DED, pokonywanie przepinek o różnym stopniu trudności, węzła i odciągu. Wychodzenie długich odcinków linowych, umiejętność samodzielnego wyciągania liny z crolla.
- Wychodzenie po linie na jednym przyrządzie.
- Przepięcie z wychodzenia do zjazdu i ze zjazdu do wychodzenia.
- Pokonywanie trawersów, tyrolek i tyrolek skośnych.
- Worowanie i zwijanie lin.
- Autoratownictwo i techniki awaryjne
- Zjazd w kluczu francuskim i Dülfera.
- Zjazd w półwyblince z autasekuracją z prusika, blokowanie flagowym, odblokowywanie zaciśniętego prusika przy pomocy niezależnej pętli.
- Prusikowanie.
- Zjazd w ósemce Fiszera z autasekuracją z prusika, blokowanie flagowym, odblokowywanie zaciśniętego prusika przy pomocy niezależnej pętli.
- Konstruowanie awaryjnych uprzęży (z taśmy, z liny).
- Podchodzenie po linie z wykorzystaniem różnych elementów sprzętu.
- Schodzenie po linie za pomocą przyrządów zaciskowych.
- Pokonywanie przepinki w zjeździe bez shunta.
- Uwalnianie poszkodowanego wiszącego w przyrządach zjazdowych i do wychodzenia (metoda przeciwwagi)
3. Szkolenie wspinaczkowe
Część praktyczna przeprowadzona jest w maksymalnie 4 osobowej grupie (dwa dwuosobowe zespoły). Osoba kończąca kurs powinna umieć:
- Wiązać się liną z zastosowaniem uprzęży i bez niej.
- Znać i umieć zastosować węzły: kluczka, ósemka, skrajny tatrzański, wyblinka, półwyblinka, flagowy, podwójny zderzakowy, ósemka równoległa, taśmowy, węzeł prusika, prusik francuski, bloker.
- Dobierać sprzęt do konkretnej drogi i poprawnie rozmieszczać go na sobie.
- Budować stanowiska asekuracyjne dolne, górne (w tym do wędki) i pośrednie.
- Obsługiwać przynajmniej dwa przyrządy asekuracyjne (w tym półwyblinkę) w zakresie podawania, wybierania, hamowania liny oraz jej blokowania i odblokowywania.
- Asekurować przez ciało.
- Wyłapywać odpadnięcia prowadzącego (ćwiczenia na zrzutni).
- Samodzielnie zakładać punkty asekuracyjne.
- Prawidłowo prowadzić linę jedno i dwużyłową.
- Pokonywać różnorodne formacje skalne (wklęsłe, wypukłe, ściankowe) z zastosowaniem odpowiednich technik wspinaczkowych, także w zejściu.
- Przygotowywać linę i pozostały sprzęt do zjazdu.
- Zakładać stanowiska zjazdowe.
- Zjeżdżać w przyrządzie niskim i wysokim z odpowiednią autoasekuracją.
- Zjeżdżać z przesiadką.
- Podchodzić po linie (prusikować).
- Opuszczać partnera na linie.
- Łączyć liny pod obciążeniem i przepuszczać węzeł przez karabinek.
- Uwalniać się na stanowisku od ciężaru wiszącego partnera.
W zakres szkolenia wspinaczkowego wchodzi również wiedza dotycząca:
- sprzętu wspinaczkowego,
- formacji skalnych i technik wspinaczkowych,
- teorii asekuracji.
Szkolenie zimowe.
Szkolenie zimowe poza wejściami do jaskiń w warunkach zimowych (a nie tylko w okresie kalendarzowej zimy) powinno obejmować zajęcia z:
- Posługiwania się sprzętem zimowym w tym: podchodzenie, schodzenie i trawersowanie z pomocą czekana i raków.
- Hamowania upadków w terenie śnieżnym.
- Elementów asekuracji w terenie śnieżno-lodowym. (wbijanie igieł i wkręcanie śrub lodowych, asekuracja z grzyba śnieżnego)
Szkolenia dodatkowe.
W zależności od możliwości organizacyjnych i zaangażowania osób szkolonych można etap podstawowy wzbogacić o zajęcia praktyczne ze:
- Sporządzania dokumentacji jaskiniowej.
- Podstawowych technik ratowniczych.
II. Część teoretyczna
Tematy wykładów:
- Ogólne wiadomości o taternictwie jaskiniowym.
- Sprzęt i ubiór w taternictwie jaskiniowym.
- Zjawiska krasowe i powstawanie jaskiń.
- Rejony krasowe Polski i świata.
- Techniki taternictwa jaskiniowego.
- Pierwsza pomoc i postępowanie powypadkowe.
- Ochrona przyrody terenu działania.
- Sporządzanie planów jaskiń i czytanie dokumentacji jaskiniowej.
- Niebezpieczeństwa związane z działalnością w górach i jaskiniach.
- Niebezpieczeństwa związane z działalnością w górach i jaskiniach w okresie zimowym.
- Topografia Tatr ze szczególnym uwzględnieniem Tatr Zachodnich.
- Terenoznawstwo.
- Zarys historii taternictwa jaskiniowego i historii rozwoju sprzętu.